Stichting ziekte van pompe
Onderzoeken & ontwikkelingen
Onderzoeken & ontwikkelingen:
Update W.TR19-02
Voorbereiding op gentherapie voor de ziekte van Pompe
In het Erasmus MC wordt hard gewerkt aan gentherapie voor de ziekte van Pompe. Maar voordat deze behandeling bij mensen kan worden getest, willen onderzoekers nog twee vragen beantwoord zien:
Wat is het effect van de huidige therapie en welke factoren zijn hierop van invloed?
Wat zijn de gevolgen van de ziekte van Pompe voor de hersenen en hoe kunnen we dit meten?
Om deze vragen te beantwoorden, wordt onderzoek gedaan onder 120 Europese patiënten met de klassieke vorm van de ziekte van Pompe.
Update jaar 1
Een belangrijke eerste stap in het beantwoorden van de onderzoeksvragen, is het verzamelen van klinische gegevens vanuit de Europese centra. Samen met ziekenhuizen in Italië, Duitsland en Frankrijk heeft het Rotterdamse onderzoeksteam deze gegevens verzameld. Hieruit blijkt onder andere dat een dubbele dosis van het huidige medicijn (enzymtherapie) tot een betere overleving en mobiliteit leidt dan de standaarddosering. Deze resultaten zijn een belangrijke eerste stap om de werking van de huidige behandeling te beschrijven en een beginpunt voor toekomstige behandelingen aan te geven.
Om te onderzoeken wat de gevolgen van de ziekte zijn voor de hersenen, zijn MRI-scans erg belangrijk. De onderzoekers hebben daarom een nieuw scoresysteem ontwikkeld om kleine veranderingen in deze scans te kunnen meten. Dit nieuwe scoresysteem wordt nog gevalideerd bij een grotere groep patiënten. Ook voerden de onderzoekers een kleine studie uit met 40 MRI-scans om een methode te ontwikkelen die het volume van de hersenen van patiënten kan bepalen. De onderzoekers zijn momenteel bezig met het optimaliseren van deze techniek.
Als laatste hebben de onderzoekers zich gericht op het zoeken van een biomarker die de aantasting van de hersenen in kaart kan brengen. Ze ontdekten dat het eiwit ‘neurofilament light’ verhoogd is bij patiënten met de klassieke vorm van Pompe en stijgt met de leeftijd. Dit eiwit heeft dus de potentie om als biomarker gebruikt te worden.
Plannen voor de komende periode
De komende periode zullen de onderzoekers het verzamelen van klinische gegevens vanuit de Europese centra doorzetten. Op basis van deze gegevens en die van het eigen centrum, zullen de onderzoekers uitzoeken welke uitkomstmaten het belangrijkst zijn bij het testen van nieuwe behandelingen. Daarnaast zoeken de onderzoekers naar nieuwe manieren om veranderingen in de hersenen in kaart te brengen.
Voorbereiding op gentherapie voor de ziekte van Pompe
In het Erasmus MC wordt hard gewerkt aan gentherapie voor de ziekte van Pompe. Maar voordat deze behandeling bij mensen kan worden getest, is het nodig om het effect van gentherapie in de hersenen te kunnen meten. In dit onderzoek zullen de juiste meetinstrumenten ontwikkeld worden.
Onderzoekers: dr. J.M.P. van den Hout & prof. dr. A.T. van der Ploeg
Centrum: Erasmus MC
Looptijd: 3 jaar
Bedrag: € 250.033,80 (co-financiering Stichting Ziekte van Pompe)
Thema: beter meten
Achtergrond
De ziekte van Pompe is een erfelijke spierziekte die succesvol te behandelen is. Maar deze behandeling slaat helaas niet bij iedereen even goed aan en veel mensen houden last van restverschijnselen. Daarom wordt er hard gewerkt aan een alternatief: gentherapie. Hierbij worden stamcellen bij de patiënt afgenomen, gecorrigeerd in het laboratorium en vervolgens teruggegeven. De eerste resultaten zijn veelbelovend. In een model voor de ziekte werkt deze therapie erg goed voor de spieren en bereikt het ook andere organen zoals de hersenen. Daarnaast heeft gentherapie als voordeel dat het een langdurig resultaat geeft.
Doel van het onderzoek
De onderzoekers in het Erasmus MC willen gentherapie voor de ziekte van Pompe verder ontwikkelen. Maar voordat deze behandeling bij mensen kan worden getest, is het nodig om te weten wat de gevolgen zijn van de ziekte voor de hersenen. En om deze gevolgen te kunnen meten, zodat het effect van de nieuwe behandeling aangetoond kan worden. Dat is het doel van dit onderzoek, waar 120 mensen met de kindervorm van de ziekte van Pompe in Europa aan zullen deelnemen. De resultaten van dit onderzoek zijn onmisbaar voor de verdere ontwikkeling van gentherapie voor de ziekte van Pompe.
Tussentijdse resultaten
Het onderzoek is in November 2020 van start gegaan. De eerste resultaten zullen in de loop van 2021 bekend worden.